J. Przyłębska: 2017 był rokiem stabilizacji Trybunału Konstytucyjnego
Rok 2017 był rokiem stabilizacji funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego – powiedziała we wtorek prezes TK Julia Przyłębska. Jak dodała, sprzyjał temu spokój normatywny w zakresie przepisów regulujących postępowanie przed Trybunałem oraz orzeczenia TK.
We wtorek w Trybunale Konstytucyjnym odbyło się coroczne publiczne posiedzenie Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego. W spotkaniu obok sędziów TK udział wziął m.in. prezydent Andrzej Duda, który wygłosił przemówienie.
Prezes TK Julia Przyłębska przedstawiła podstawowe informacje o działalności TK w 2017 r.
W jej ocenie ubiegły rok był rokiem stabilizacji funkcjonowania Trybunału.
„Z jednej strony sprzyjał temu spokój normatywny, jeżeli chodzi o przepisy regulujące postępowanie przed Trybunałem. Z drugiej strony na stabilizację funkcjonowania Trybunału wpłynęły także orzeczenia samego Trybunału Konstytucyjnego” – uzasadniła Przyłębska.
„Wbrew podnoszonym zarzutom Trybunał nie tylko prawidłowo działa, ale również zapewnia swym orzecznictwem należytą ochronę wolności i praw konstytucyjnych obywateli oraz właściwe funkcjonowanie organów państwa” – podkreśliła prezes TK.
Sędzia zwróciła uwagę, że w wyroku z października 2017 r. TK potwierdził, że sędzia Trybunału wybrany przez Sejm, który złożył ślubowanie wobec prezydenta podejmuje obowiązki sędziowskie, a obowiązkiem prezesa TK jest przydzielanie mu spraw.
„Sędzia jest bowiem w wypełnianiu swojej funkcji niezawisły i podlega jedynie Konstytucji” – dodała.
Prezes Trybunału zauważyła też, że w innym wyroku TK z września ub.r. „Trybunał przesądził, że możliwości powołania prezesa TK i wiceprezesa TK spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK stanowią prerogatywy prezydenta, które nie podlegają kontroli sądów powszechnych i Sądu Najwyższego”.
Zdaniem Przyłębskiej rozwiązanie tych problemów umożliwiło normalną pracę Trybunału i podjęcie się rozstrzygnięcia spraw ważnych dla obywateli.
Jak zaznaczyła prezes TK, „najwięcej wyroków w 2017 r. zapadło w postępowaniach wszczętych skargami konstytucyjnymi”. Oceniła też, że „wiele orzeczeń wydanych przez Trybunał w 2017 r. miało istotne znaczenie dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw obywateli”.
Jak wynika z danych przedstawionych przez prezes Przyłębską, w zeszłym roku Trybunał wydał w postępowaniu merytorycznym 89 orzeczeń kończących postępowanie, w tym 36 wyroków oraz 53 postanowienia o umorzeniu postępowania; zostało też wydane jedno postanowienie sygnalizacyjne.
„W ramach wstępnej kontroli skarg konstytucyjnych oraz wniosków wydano w sumie 461 postanowień i zarządzeń. W 2017 r., w przeciwieństwie do 2016 r., w większości wyroków Trybunał orzekł o niekonstytucyjności co najmniej jednego przepisu – 56 proc. wszystkich wyroków; w 2016 r. było to 44 proc.” – zaznaczyła prezes TK.
„W 2017 r. wpłynęło do TK ogółem 285 wniosków, pytań prawnych i skarg konstytucyjnych, jest to nieco mniej niż w roku 2016. Nie oznacza to jednak, że Trybunał gorzej pracował. W 2017 r. Trybunał nadrobił zaległości z lat ubiegłych: na etapie kontroli merytorycznej załatwił: 7 spraw z 2013 r., 10 spraw z 2014 r., 32 sprawy z 2015 r. oraz 28 spraw z 2016 r.” – dodała Przyłębska.
Jak wskazała, prezes TK w poprzednich latach panował zwyczaj kumulowania przez sędziów urlopów wypoczynkowych a następnie wypłacania wysokich ekwiwalentów pieniężnych.
„Rekordzistą, który pobrał ponad 100 tysięcy złotych był Prezes Andrzej Rzepliński” – powiedziała Przyłębska.
„Konieczność wykorzystania zaległych urlopów przez sędziów przełożyła się bezpośrednio na działalność orzeczniczą Trybunału w 2017 roku. Cytowane przez media statystyki, które nie uwzględniają tego kontekstu nie informują rzetelnie opinii publicznej o faktycznej pracy orzeczniczej sędziów Trybunału” – zaznaczyła prezes TK.
Julia Przyłębska wskazała, że konieczne było przywrócenie stosowania reguły osobnego podpisywania sentencji postanowienia oraz jego uzasadnienia.
„Sentencje postanowień w ramach postępowania w tzw. kontroli wstępnej jak również postanowień o umorzeniu postępowania nie były dotychczas podpisywane. Podpisywano jedynie ich uzasadnienie. Należało tę, niestety niechlubną, praktykę niezwłocznie zakończyć” – powiedziała prezes.
Pracę TK pozytywnie ocenił w swoim przemówieniu prezydent Andrzej Duda. Prezydent podziękował sędziom Trybunału „za kolejny rok trudnej, odpowiedzialnej i niezastąpionej pracy”.
W ocenie prezydenta 2018 r. przyniósł szereg ważnych dla obywateli orzeczeń TK. W tym kontekście Andrzej Duda wymienił m.in. wyroki Trybunału dot. ochrony danych osobowych pracownika i ochrony informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa. Według prezydenta przykłady te ilustrują wagę decyzji podejmowanych przez TK oraz jego status jako jednego z kluczowych organów władzy sądowniczej w Polsce.
Prezydent Duda wyraził też przekonanie, że działalność Trybunału Konstytucyjnego „również w nadchodzących latach będzie przykładem kompetentnego i pełnego szacunku podejścia do naszej ustawy zasadniczej”.
PAP/RIRM