Irlandia: Obchody setnej rocznicy pierwszego posiedzenia irlandzkiego parlamentu

Wspólnym posiedzeniem obu izb irlandzkiego parlamentu uczczono w poniedziałek setną rocznicę pierwszego posiedzenia Zgromadzenia Irlandii, które było istotnym momentem w procesie ogłaszania niepodległości w 1919 roku. Polskę reprezentowała wicemarszałek Sejmu Beata Mazurek.

Wydarzenie zostało zorganizowane w Mansion House w Dublinie – w tym samym miejscu, gdzie 21 stycznia 1919 roku spotkało się pierwsze Zgromadzenie (irl. Dáil Éireann). Doszło do tego ledwie kilka tygodni po wyborach parlamentarnych z 1918 roku, po których posłowie Sinn Féin odmówili objęcia mandatów w brytyjskim parlamencie w Londynie i zdecydowali się na deklarację niepodległości.

Irlandzki prezydent Michael D. Higgins podkreślił w trakcie poniedziałkowej uroczystości, że zgromadzeni sto lat wcześniej politycy byli pierwszymi, którzy uzyskali mandat do rządzenia bezpośrednio od narodu, wskazując m.in. na rozszerzenie powszechnego prawa wyborczego, które w 1918 po raz pierwszy objęło biedniejszych i kobiety.

„Z elektoratem niemal trzykrotnie większym od tego, który wziął udział w poprzednich wyborach w 1910 roku, największa grupa Irlandczyków zagłosowała zdecydowanie za programem politycznym poświęconym stworzeniu zgromadzenia składającego się z ludzi wybranych w okręgach wyborczych na terenie Irlandii jako najwyższej władzy narodowej mogącej występować i działać w imieniu Irlandczyków” – przypomniał Michael D. Higgins.

Jak zaznaczył, w 1918 r. wśród pierwszych 73 wybranych polityków z list domagającej się niepodległości partii Sinn Féin (spośród 103 mandatów na terenie Irlandii), aż 34 z nich znajdowało się wówczas w więzieniu, w tym m.in. pierwsza kobieta wybrana w historii do brytyjskiego parlamentu, Constance Markievicz (żona polskiego pisarza i artysty Kazimierza Dunina-Markiewicza).

„Stworzenie Dáil Éireann było nie tylko rewolucyjnym aktem samostanowienia, ale również oporu wobec imperium, które rządziło wielkimi obszarami i różnymi ludźmi; domaganiem się tego, że suwerenność nie należy do (brytyjskiej) Korony, ale jedynie do Irlandczyków” – dodał irlandzki prezydent.

Higgins zaznaczył, że „biorąc pod uwagę jak wielkie siły sprzeciwiały się temu stwierdzeniu, pierwsze Zgromadzenie było dziełem wyjątkowej odwagi i wyobraźni; odwagi, do której odwoływano się i którą przewyższano wielokrotnie w trakcie trudnych i pełnych turbulencji kolejnych lat”.

„Przeznaczenie naszego kraju i los naszej irlandzkiej rewolucji są teraz w rękach obecnego pokolenia Irlandek i Irlandczyków. To nam, narodowi irlandzkiemu, przypada wykucie odnowionej wizji irlandzkiej wolności we współczesnym świecie, uznając znaczenie siły kreatywności w sztuce, nauce, w utrzymywaniu pokoju i podzielaniu wspólnych światowych obaw” – powiedział prezydent.

Przemawiając w dwóch językach – angielskim i irlandzkim – wezwał także zgromadzonych do „uczczenia idei i idealizmu tych, którzy zgromadzili się tutaj sto lat temu i tych, którzy podążali ich krokiem w ciągu tego stulecia: ich nadziei i marzeń; ich triumfów i porażek”.

Wieczorem Higgins podjął w swojej oficjalnej rezydencji Áras an Uachtaráin przedstawicieli innych europejskich parlamentów. Polskę reprezentowała wicemarszałek Sejmu Beata Mazurek.

W trakcie wydarzenia w Mansion House głos zabrał także irlandzki premier Leo Varadkar, który ocenił, że powstanie Dáil „zmieniło kurs historii”.

„Spotkanie pierwszego Dáil było odważnym wykorzystaniem demokracji; obstawaniem przy tym, że irlandzka niepodległość może liczyć na poparcie Irlandczyków i opierać na tym swą legitymizację do rządów” – ocenił Leo Varadkar.

Głos zabrali także przedstawiciele pozostałych partii politycznych, m.in. liderzy Fianna Fáil Micheál Martin, Sinn Féin Mary Lou McDonald, Partii Zielonych Eamon Ryan i Partii Pracy Brendan Howlin.

Irlandia ogłosiła niepodległość od Zjednoczonego Królestwa 21 stycznia 1919 roku, a kończący irlandzką wojnę o niepodległość traktat, na mocy którego powstało Wolne Państwo Irlandzkie został podpisany 6 grudnia 1921 roku. Ostatecznie Irlandia stała się republiką, zrywając z formalną zależnością od władz w Londynie i Brytyjskiej Korony, w 1949 roku.

PAP/RIRM