IPN wznowił śledztwo ws. znęcania się nad ks. abp. Antonim Baraniakiem

Instytut Pamięci Narodowej wznowił śledztwo ws. fizycznego i psychicznego znęcania się nad ks. abp. Antonim Baraniakiem. Po internowaniu prymasa Stefana Wyszyńskiego, którego ks. biskup był sekretarzem, komunistyczna bezpieka próbowała zmusić go torturami do złożenia obciążających prymasa zeznań.

Informacje o wznowieniu śledztwa przedstawili dziś na konferencji prasowej prezes IPN Jarosław Szarek oraz dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zastępca Prokuratora Generalnego Andrzej Pozorski. Spotkanie z dziennikarzami odbyło się w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie, czyli w dawnym więzieniu mokotowskim, gdzie więziono księdza biskupa Baraniaka.

„Ks. abp Antoni Baraniak, sekretarz prymasa Stefana Wyszyńskiego, był w tym miejscu przez 27 miesięcy przesłuchiwany i torturowany – zmuszany do tego, żeby wystąpić przeciwko prymasowi Wyszyńskiemu. To był element większego planu konstruowania procesu przeciwko prymasowi” – oświadczył prezes IPN Jarosław Szarek.

„Ksiądz Baraniak nie załamał się, wytrzymał te tortury, do końca życia nie odzyskał zdrowia po zwolnieniu z więzienia, ale nie obciążył prymasa Wyszyńskiego” – dodał.

Szef pionu śledczego IPN Andrzej Pozorski przypomniał, że śledztwo dotyczące fizycznego i psychicznego znęcania się nad ks. abp. Baraniakiem zostało umorzone w 2010 r.

„Wówczas uznano, że brak jest dowodów dostatecznie uzasadniających przyjęcie, że wobec pokrzywdzonego stosowano niedozwolone metody śledcze. Aktualnie pojawiły się nowe okoliczności i zostały ujawnione nowe dowody w związku z czym 19 czerwca br. to śledztwo zostało podjęte i dalej będzie kontynuowane” – powiedział Andrzej Pozorski.

Dodał, że w tej sprawie zostaną przesłuchani świadkowie, zabezpieczona zostanie również dokumentacja archiwalna.

„W mojej ocenie te nowe dowody i nowe dokumenty mogą w sposób istotny dokonać zmian w tych ustaleniach, które zostały dokonane przed umorzeniem śledztwa” – dodał szef pionu śledczego IPN. Wśród nowych okoliczności uzasadniających wznowienie śledztwa jest nieznana dotąd relacja dotyczącą znęcania się nad duchownym.

Instytut poinformował również, że prokuratorzy IPN rozpoczęli analizę dokumentów dotyczących rehabilitacji byłego rektora KUL ks. prof. Antoniego Słomkowskiego. W tej sprawie pion śledczy IPN – jak poinformował Andrzej Pozorski – rozpatruje dostępną dokumentację historyczną pod kątem celowości ewentualnego skierowania wniosku do sądu o unieważnienie orzeczenia skazującego b. rektora KUL przez komunistyczny aparat sprawiedliwości.

Ks. abp Antoni Baraniak urodził się 1 stycznia 1904 r. we wsi Sebastianowo w Wielkopolsce. W młodości wstąpił do Towarzystwa św. Franciszka Salezego (salezjanów). Przed wojną został sekretarzem ówczesnego prymasa Polski, ks. kard. Augusta Hlonda, a po wojnie – prymasa Stefana Wyszyńskiego. W 1951 r. papież Pius XII mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej. Został aresztowany w nocy z 25 na 26 września 1953 r. i poddany brutalnemu śledztwu.

Po wyjściu na wolność w 1957 r. został metropolitą poznańskim. Mimo sprzeciwu władz, w 1966 r. zorganizował w Poznaniu obchody Milenium Chrztu Polski. Zmarł po długiej chorobie 13 sierpnia 1977 r., został pochowany w podziemiach poznańskiej katedry.

PAP/RIRM