Do Archiwum Akt Nowych przekazano zbiory byłego premiera Jana Kucharzewskiego

Przekazaniem do Archiwum Akt Nowych w Warszawie zbiorów pierwszego premiera Królestwa Polskiego (1917-18) Jana Kucharzewskiego zainaugurowano obchody 100-lecia tej instytucji. Zaprezentowano też okolicznościową kartę pocztową, którą z okazji obchodów AAN przygotowała Poczta Polska.

„Spotykamy się rzeczywiście w wigilię stulecia powołania archiwów polskich” – powiedziała wiceminister kultury Magdalena Gawin w poniedziałek w Archiwum Akt Nowych podczas inauguracji obchodów 100-lecia tej instytucji.

„I służby konserwatorskie obchodzą swoje stulecie, i archiwiści obchodzą swoje stulecie – tak, że ogromnie cieszymy się, że w tak doniosłym roku otrzymaliśmy tak doniosły dar” – dodała Gawin, dziękując rodzinie Kopczyńskich za przekazanie do AAN przechowanego archiwum Jana Kucharzewskiego – pierwszego premiera Królestwa Polskiego (1917-18).

Wiceminister zwróciła uwagę, że Jan Kucharzewski był „postacią nietuzinkową”.

„Był uczestnikiem i świadkiem wydarzeń, które doprowadziły do odzyskania niepodległości sto lat temu. Jego archiwum zawiera oryginalne dokumenty z lat 1910-40, w tym najcenniejsze z pierwszych lat odradzającej się RP, m.in. akta Tymczasowej Rady Stanu oraz materiały dotyczące pertraktacji pokojowych rządu polskiego w Rydze” – podkreśliła.

Gawin zaznaczyła, że Kucharzewski był nie tylko „wybitnym historykiem, politykiem, ale także wybitnym stylistą”. Według niej, spuścizna pisarska autora „uderza precyzją, rozmachem” i „znakomitym stylem”.

„To był także wielki pisarz” – oceniła.

„Spotykamy się dzisiaj w Archiwum Akt Nowych z okazji szczególnej, mianowicie w wigilię rocznicy stulecia powstania AAN. (…) Sto lat będziemy obchodzić w najbliższym czasie, czyli od jutra do 7 lutego 2019 r. – od reskryptu Rady Regencyjnej po dekret naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego, powołujący sieć archiwów w niepodległej Rzeczypospolitej” – powiedział dyrektor AAN dr Tadeusz Krawczak.

Archiwum Akt Nowych jest centralnym archiwum państwowym w Warszawie, które powołał do istnienia w 1918 r. naczelnik państwa Józef Piłsudski pod nazwą Archiwum Wojskowe. Od 1930 r. nosi obecną nazwę.

„Tuż przed tą doniosłą uroczystością zjawili się w naszym archiwum nasi darczyńcy – państwo Kopczyńscy (…), których tata przechował dokumenty po wybitnej postaci; przede wszystkim po historyku. Jan Kucharzewski, bo o nim jest mowa, pierwszy premier Rady Regencyjnej, człowiek działający w Tymczasowej Radzie Stanu, potem działający jako doradca premiera odrodzonej RP, zajmujący się sprawami społecznymi i sprawami zagranicznymi” – mówił Krawczak.

„Człowiek, który zasłynął z wielu prac historycznych, a jego siedmiotomowa praca +Od białego do czerwonego caratu+ jest znana; była wydawana przed wojną, była wydawana w stanie wojennym” – dodał.

W przekazanym do AAN archiwum Kucharzewskiego obok fotografii z końca I wojny światowej z okolic Garwolina, znajdują się dokumenty związane z postacią i działalnością byłego premiera (m.in. jego życiorysy, legitymacje, listy z nominacjami), rękopisy pism i analiz, korespondencja, czasopisma. W sumie ok. tysiąca stron paginowanych.

Podczas uroczystości zaprezentowano także okolicznościową kartkę pocztową, którą z okazji 100. rocznicy powstania Archiwum Akt Nowych przygotowała Poczta Polska.

„Są dwie postaci uwidocznione na niej – naczelnik państwa Józef Piłsudski i kardynał Aleksander Krakowski związany z Radą Regencyjną, czyli z budowaniem tej naszej polskiej państwowości” – powiedział obecny na uroczystości wiceprezes Zarządu Poczty Polskiej Wiesław Włodek.

Odsłonięcia karty pocztowej dokonali wiceminister Magdalena Gawin i dyrektor AAN dr Tadeusz Krawczak, który poinformował, że w lutym 2019 r. Poczta Polska wyemituje okolicznościowy znaczek z okazji obchodów stulecia AAN.

Na zakończenie uroczystości dyrektor AAN dr Tadeusz Krawczak poinformował, że rodzina marszałka Piłsudskiego wyraziła zgodę na to, by z okazji stulecia AAN nadać tej instytucji imię naczelnika państwa. W obecności zebranych przekazał pismo w tej sprawie wiceminister kultury Magdalenie Gawin. Sporządził je specjalna czcionką „brygada”, którą posługiwano się w AAN do 1939 r., wicedyrektor tej instytucji Mariusz Olczak.

PAP/RIRM

drukuj