Częstochowa: odnaleziono plafon z przedwojennego pomnika Józefa Piłsudskiego
Plafon z przedwojennego pomnika Józefa Piłsudskiego w Częstochowie znaleźli społecznicy planujący odbudowę monumentu. Plafon znajdzie się docelowo na pomniku, który ma stanąć na swoim miejscu w 2021 r. – w 100. rocznicę odwiedzin Marszałka w tym mieście.
O odnalezieniu plafonu podczas prac przy fundamentach dawnego monumentu przed obecnym V Liceum Ogólnokształcącym im. A. Mickiewicza w Częstochowie poinformował PAP w sobotę nauczyciel tej szkoły, a także przewodniczący społecznego komitetu odbudowy pomnika, Jarosław Sobkowski.
„Jestem podekscytowany, rozentuzjazmowany, bo kompletnie nie spodziewaliśmy się tego, co znaleźliśmy” – podkreślił.
Jarosław Sobkowski wyjaśnił, że 5 grudnia ub. roku, w 150. rocznicę urodzin Piłsudskiego, powstał w Częstochowie społeczny komitet odbudowy pomnika, który stał przed obecnym V Liceum, przy dzisiejszej ul. Krakowskiej 29 (w czasach przedwojennych była to ul. Narutowicza 27/29).
„W związku z tym, że chcemy dbać o pamiątki z przeszłości i uważamy, że naród, który chce – zgodnie ze słowami marszałka Piłsudskiego – myśleć o przyszłości, powinien dbać o przeszłość, postanowiliśmy odbudować ten pomnik. Myśląc o tym, w miejscu, w którym widoczne były ślady fundamentów pomnika, uzyskawszy potrzebne zgody i pozwolenia, chcieliśmy sprawdzić, w jaki sposób był on podmurowany, opatrzony fundamentami” – wskazał społecznik.
„Przy okazji tych prac odkrywkowych znaleźliśmy plafon, który najwyraźniej przez osoby, które demontowały ten pomnik na zlecenie okupanta hitlerowskiego, został ukryty i zachowany dla nas – tych, którzy po latach będą go odkopywać” – zaznaczył Jarosław Sobkowski.
Okołometrowej średnicy plafon przedstawia znak I Brygady Legionów Polskich. Zamontowany był na czole pierwszego, najniższego z cokołów monumentalnego pomnika – dwumetrowej wysokości i pozostałych wymiarach ok. 7 metrów na 5 metrów. Na dwóch kolejnych cokołach stała figura Piłsudskiego, inne prostopadłościany tworzyły dla niej tło.
Plan zakłada odbudowę pomnika w jego przedwojennym kształcie, licowanego czarnym marmurem, z postacią Marszałka i – teraz także – oryginalnym plafonem. Społecznicy chcą w najbliższych dniach wnioskować do rady miasta Częstochowy o wydanie zgody na odbudowę, a następnie ogłosić publiczną zbiórkę.
Pomnik miałby stanąć na swoim miejscu za ponad trzy lata. W październiku 2021 r. przypadnie bowiem setna rocznica oficjalnej wizyty Piłsudskiego – jako naczelnika państwa – w Częstochowie. Na pamiątkę tego wydarzenia jego nazwiskiem ochrzczono później ulicę prowadzącą do dworca kolejowego; w okresie PRL była to ul. Świerczewskiego, ale po przełomie ustrojowym odzyskała dawnego patrona.
Według przekazów historycznych wizytę marszałka w Częstochowie planowano także we wrześniu 1920 r. – miało to być dziękczynienie na Jasnej Górze za zwycięską Bitwę Warszawską. Ostatecznie jednak do niej nie doszło.
11 listopada 1997 r. na częstochowskim Placu Biegańskiego, nieopodal Ratusza, stanął pomnik marszałka Piłsudskiego. Jest on znacznie mniejszy, niż przedwojenny. Tamten – odsłonięty w 1932 r. – przetrwał do początków okupacji.
W społecznym komitecie odbudowy tego monumentu działa także m.in. kolekcjoner i pasjonat historii Mariusz Kolmasiak. Jego bogate zbiory oryginalnych przedwojennych pamiątek związanych z postacią marszałka Józefa Piłsudskiego prezentowała wystawa „Józef Piłsudski. Życie – śmierć – kult”, którą można było oglądać w Muzeum Częstochowskim od 9 listopada 2017 r. do 21 marca br.
Obecnie ekspozycja zawierająca unikatowe zdjęcia i dokumenty – również z autografami Marszałka i jego małżonki – a także m.in. książki, pocztówki, znaczki, monety i bibeloty, prezentowana jest w Muzeum Ziemi Wieluńskiej (od 16 kwietnia do 24 czerwca br.).
PAP/RIRM