24 marca będziemy obchodzić Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów
Oddajemy hołd cichym bohaterom – Instytutu Pamięci Narodowej zaprasza na uroczystości z okazji obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – Warszawa, 24 marca godz. 10.00.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką ustanowiono – jak zapisano w treści ustawy – „w hołdzie Obywatelom Polskim – bohaterom, którzy w akcie heroicznej odwagi, niebywałego męstwa, współczucia i solidarności międzyludzkiej, wierni najwyższym wartościom etycznym, nakazom chrześcijańskiego miłosierdzia oraz etosowi suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej, ratowali swoich żydowskich bliźnich od Zagłady zaplanowanej i realizowanej przez niemieckich okupantów”. Po raz pierwszy obchodzono je w 2018 r.
Jednym z symboli niemieckich zbrodni, dokonanych w odwecie za ratowanie Żydów, jest tragiczny los Ulmów z Markowej na Podkarpaciu, zamordowanych przez Niemców 24 marca 1944 r. Tego dnia życie stracili Józef Ulma, jego ciężarna żona Wiktoria, ich szóstka małoletnich dzieci, a także ośmioro ukrywanych przez polską rodzinę Żydów z rodzin Didnerów, Grünfeldów i Goldmanów.
24 marca o godz. 14.00 na murze Domu Prowincjonalnego Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi w przy ul. Hożej 53 Warszawie zostanie odsłonięta tablica w hołdzie Matce Matyldzie Getter, Siostrom Franciszkankom Rodziny Maryi oraz wszystkim ludziom dobrej woli, którzy ryzykując własne życie ratowali żydowskie dzieci skazane na zagładę przez niemieckich okupantów. Podczas wojny siostry ukryły ponad 500 żydowskich dzieci, skazanych przez okupanta niemieckiego na eksterminację. Ocaliły także ok. 250 dorosłych osób pochodzenia żydowskiego.
O godz. 15.00 na terenie Zgromadzenia prezes IPN dr Jarosław Szarek otworzy wystawę IPN „Siostry, (…) matkami żydowskich dzieci. Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi wobec zagłady Żydów w czasie II wojny światowej”, poświęconej życiu i działalności matki Matyldy Getter, a przedstawiciele Poczty Polskiej zaprezentują okolicznościowy znaczek serii „Polacy ratujący Żydów”.
Uroczystości poprzedzą o godz. 10.00 Msza Święta w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w intencji żyjących i zmarłych Rodaków, którzy z narażeniem życia ratowali Żydów w czasie okupacji niemieckiej oraz o godz. 12.00 ceremonia składania wieńców przy Grobie Nieznanego Żołnierza na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
Rzeszowski oddział IPN przygotował wystawę „Czyny świadczą o człowieku Polacy udzielający pomocy Żydom podczas Holocaustu na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej”, która obejmuje wschodnie ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej według przedwojennego podziału administracyjnego. Zaprezentowane zostały fotografie wykonane podczas wojny, kilka lat przed jej rozpoczęciem i po jej zakończeniu. Na wystawie znalazły się także wybrane, nigdzie dotąd niepublikowane dokumenty, potwierdzające pomoc udzielaną Żydom przez polskich mieszkańców Kresów Wschodnich II RP. Wystawa została otwarta wczoraj w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” im. Janusza Kurtyki w Warszawie (ul. Marszałkowska 21/25).
W wielu miastach w Polsce będzie organizowany pokaz filmu dokumentalnego IPN „Paszporty Paragwaju”, który opowiada o współpracy polsko-żydowskiej, której celem nadrzędnym było życie drugiego człowieka. W latach 1942–1943 w poselstwie RP w Bernie funkcjonowała nieformalna grupa złożona z polskich dyplomatów oraz działaczy organizacji żydowskich. Wspólnie działali na rzecz uzyskiwania paszportów państw Ameryki Południowej. Fałszywe dokumenty trafiały do Żydów w okupowanej Europie, którzy dzięki nim uniknęli w większości wywózek do niemieckich obozów zagłady. Posiadacze tych paszportów trafiali do obozów dla internowanych w Niemczech (Tittmoning, Liebenau, Bölsenberg) oraz do okupowanej Francji (Vittel). Część z nich doczekała końca wojny.
Obchody współorganizowane są przez IPN, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
RIRM
